Bedplassen is een veelvoorkomend probleem bij kinderen. Toch wordt het nog niet goed begrepen. In dit artikel leg ik uit waar het probleem vandaan zou kunnen komen en wat eraan te doen is.
Hoe vaak komt bedplassen voor?
We spreken van bedplassen als een kind van vijf jaar en ouder tijdens de nacht de plas niet ophoudt, maar in bed plast. Bij 15 % van de kinderen van 6 jaar komt het voor, en bij 10-jarigen komt het nog bij 5% voor. Bij tieners tussen de 15 en de 18 jaar is dit 1,5 %. Ook zijn er volwassenen die in bed plassen; het geldt voor ongeveer 0,5 tot 1 %. Vaak gaat het dan om secundair bedplassen, bijvoorbeeld na een operatie of na een psychisch trauma. Maar het probleem kan ook al sinds de kindertijd spelen. Bij ruim de helft van de bedplassers komt het bedplassen in de familie voor.
Wat is de oorzaak van bedplassen bij kinderen?
Net als met zoveel andere aandoeningen en problemen, is er helaas geen eenduidige oorzaak te vinden voor bedplassen, wat ook wel bedwateren wordt genoemd, of met de medische term wordt aangeduid als enuresis. De oorzaak van bedplassen kan voor iedereen verschillen. Vaak gaat het om een combinatie van verschillende factoren.
Lichamelijke oorzaken
Een echte aandoening als oorzaak van het bedplassen is vaak niet te vinden – tenminste, bij kinderen die geen last hebben van diabetes, epilepsie of een urineweginfectie. Wel zal de huisarts zo’n kind vaak doorsturen voor onderzoek door een uroloog, om nier- of blaasaandoeningen uit te sluiten. Het is mogelijk dat het kind ‘s nachts te veel urine produceert – te veel voor de capaciteit van de (kleine) blaas. Dit kan worden veroorzaakt door een tekort aan een bepaald hormoon dat normaal gesproken de urineproductie ‘s nachts afremt. Dat is wel zo handig natuurlijk, als je ‘s nachts minder hoeft te plassen. Het gaat om het hormoon ADH, Anti Diuretisch Hormoon. Behalve dat hieraan een tekort kan zijn, is het mogelijk dat het kind er minder gevoelig voor is. Dit euvel kan erfelijk bepaald zijn. Ik zei al eerder dat bedplassen vaak een familiaal probleem is. Verder wordt gezegd dat een kind te diep slaapt om wakker te worden van een volle blaas. Dit is echter een omstreden bewering. Er zijn ook wetenschappers die zeggen dat niet het diepe slapen het probleem is, maar het moeite hebben met wakker worden.
Psychische en sociale oorzaken
Dit type oorzaken is bij bedplassen lastig te duiden, omdat het probleem van het bedplassen op zich al psychisch lijden oproept. Een (ouder) kind dat nog in bed plast, schaamt zich er vaak voor. Ook wordt het probleem vaak niet begrepen door mensen die er zelf niet mee te maken hebben. Het is een onderwerp waar kinderen vaak moeilijk over praten. Bij secundair bedplassen, wat wil zeggen: bedplassen na eerst wel een periode te hebben gehad waarin het kind niet in bed plaste, is er vrijwel altijd sprake van psychosociale – dus geen lichamelijke – oorzaken. Is het bedplassen secundair, dus niet primair (dat laatste wil zeggen dat het bedplassen er altijd al was), dan maakt het kind vaak een spannende periode door, waardoor het bedplassen ontstaat. Dit kunnen allerlei situaties zijn, zoals de geboorte van een baby in het gezin, een sterfgeval, de overstap naar de middelbare school of een logeerpartij. In 25 % van de gevallen spelen bij bedplassers problemen in het gezin een rol. Het zal daarom niet verbazen dat hier eerst iets aan gedaan moet worden voordat een behandeling effect kan hebben.
Hoe wordt bedplassen bij kinderen behandeld?
Er zijn diverse methoden om je kind van het bedplassen af te helpen. Straffen hoort daar niet bij! Een kind plast niet expres in bed, en doet het ook zelden om aandacht te trekken. Dat is inmiddels het heersende idee in de jeugdgezondheidszorg.
Plaswekker
Een van de meest gebruikte methodes is de plaswekker. Het houdt in dat het kind een speciaal broekje aan krijgt met een sensor erin, die is verbonden met een wekker. Als het broekje nat wordt, gaat de wekker meteen af. Meteen als het kind begint te plassen, wordt het dus gewekt, en dit heeft meestal na twee maanden resultaat. Bij bijna driekwart van de kinderen heeft dit een goed en langdurig resultaat. Het is een geschikte methode voor kinderen vanaf 7 jaar.
Medicatie
Daarnaast worden soms medicijnen voorgeschreven. Deze moeten dan de nachtelijke urineproductie verminderen. Ik heb deze zelf geslikt toen ik een jaar of 10 was, en bij mij had het geen resultaat. Bij een kleine blaas wordt ook een ander middel voorgeschreven, dat de blaas rekbaarder maakt. Dit maakt de kans op bedplassen kleiner. Medicatie alleen lost het probleem, echter zelden op.
Op een vast tijdstip wekken
Vaak heeft het resultaat als een van de ouders of verzorgers het kind laat op de avond een keer wekt om te laten plassen. Het is daarbij belangrijk dat het kind goed wakker is. Voor veel kinderen is dit alles wat ervoor nodig is om na verloop van tijd ‘s nachts droog te blijven.
Kalender- of motivatiemethode
Deze methode wordt sowieso vaak toegepast bij het zindelijk worden overdag. Je kind krijgt een kalender die is ingedeeld in vakjes. Iedere ochtend dat je kind droog is gebleven, mag het het vakje inkleuren, er een tekening in maken of een sticker plakken. Je kan afspreken dat je kind dan na 10 stickers of 10 ingekleurde vakjes een beloning krijgt. Dat hoeft natuurlijk niet per se een cadeau te zijn. De beloning kan ook bestaan uit een avondje langer opblijven, een bepaald spelletje doen of iets lekkers eten. Deze methode is niet zo geschikt voor kinderen ouder dan 7 jaar.
Blaastraining
Deze methode houdt in dat je kind nadat het gedronken heeft, de plas een tijdje op moet houden. Je begint dan met heel kort, en breidt het steeds verder uit. Het plassen wordt dus steeds iets langer uitgesteld. Om bij te houden hoeveel plas je kind steeds kan ophouden, kun je het in een maatbeker laten plassen. Als het goed is, zit er steeds wat meer urine in de maatbeker. Het doel van deze methode mag duidelijk zijn; de blaas wordt er wat groter van, waardoor er ‘s nachts meer urine in past.
Tot slot – neem je kind serieus
Over bedplassen praat men niet makkelijk – zeker oudere kinderen gaan er vaak onder gebukt. Het is helaas nog een taboe vaak, en omdat ik dat wil helpen doorbreken, zeg ik dat ik tot op volwassen leeftijd in bed heb geplast. Er was dus sprake van primair bedplassen, zonder dat er een duidelijke oorzaak is gevonden, afgezien van dat ik een kleine blaas had, met dus een kleine capaciteit. Ik heb zoals gezegd medicatie gehad, maar die deed niets voor mij. Ik heb een plaswekker gehad, maar ik was toen inmiddels 15 jaar, en hoewel wordt beweerd dat ook volwassenen er baat bij kunnen hebben, was dit echt geen geschikte leeftijd. Mijn huisarts had er al voor gewaarschuwd, namelijk dat ik er eigenlijk te oud voor was. Misschien dat anderen er wel iets aan hebben. Ook heb ik op wat oudere leeftijd blaastraining gedaan. Ik kon op een gegeven moment wel een halve liter urine in mijn blaas hebben. Maar het deed niets voor mijn bedplassen. Bedplassen komt in mijn familie voor; ook mijn vader plaste in bed, tot hij ongeveer 20 jaar was. Onderschat alsjeblieft niet het probleem; het kan een zware druk op de schouders van een kind leggen als het ergens gaat logeren. Ik plaste bijna altijd in bed, overal. Denk niet dat je kind het niet erg vindt of alleen aandacht wil trekken. Neem je kind er echt serieus in, en probeer samen naar een oplossing te zoeken. Praat erover, ook met anderen. Laat je kind er niet alleen in. Dit kan ik alleen maar zeggen vanuit mijn ervaring als fervente bedplasser. Er is wel hoop – zij het een schrale troost – uiteindelijk is het vanzelf opgehouden! Ik was al wel achter in de 20.
En mijn kinderen? Die hebben er nooit last van. Wat een geluk!
♥ ♥ ♥ Op Go or No Go wordt gebruik gemaakt van affiliate links. Dit betekent dat als jij op een van de links klikt, wij daar mogelijk een kleine commissie over krijgen. Het kost jou niets extra, maar het levert ons wel wat op. Met deze opbrengsten kunnen we deze website onderhouden. Ook krijgen wij soms betaald voor een artikel of we krijgen een product in ruil voor een blogpost. Onze mening blijft hierdoor nog steeds onveranderd en eerlijk. Voor meer informatie kun je de disclaimer doorlezen. ♥ ♥ ♥
No Comments